Nowelizacja ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK – co udało się zmienić Rzecznikowi Ubezpieczonych na korzyść konsumentów

5) Bardzo istotnymi zmianami, szczególnie dla tych, którzy mimo istnienia powyższych mechanizmów prawnych z rożnych względów nie zrezygnują z zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego (OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników, budynków rolniczych) w trybie klauzuli prolongacyjnej i zawrą jednocześnie nową umowę ubezpieczenia są dodawane w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) art. 28a, art. 46a oraz art. 62a.

Przyjęta regulacja stanowi, że jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego lub rolnik w tym samym czasie będzie ubezpieczony w dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń, przy czym co najmniej jedna z umów ubezpieczenia obowiązkowego będzie zawarta w trybie klauzuli prolongacyjnej, ta ostatnia będzie mogła zostać przez niego wypowiedziana na piśmie.

Natomiast w przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia zakład ubezpieczeń będzie  mógł żądać zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, przez który będzie ponosił odpowiedzialność.

Ponadto w sytuacji, gdy dojdzie do zawarcia kilku umów ubezpieczenia w odniesieniu do tego samego pojazdu mechanicznego lub tego samego gospodarstwa rolnego lub tego samego budynku rolniczego, z tym samym okresem ubezpieczenia z jednym zakładem ubezpieczeń, wówczas temu zakładowi ubezpieczeń będzie się należała składka ubezpieczeniowa z tytułu jednej umowy ubezpieczenia.

Warto zaznaczyć, że w trakcie prac sejmowych nad uchwaloną nowelizacją ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) m.in. dzięki staraniom Rzecznika Ubezpieczonych udało się wypracować korzystne dla ubezpieczających brzmienie art. 28a ust. 1, art. 46a ust. 1 i art. 62a ust.1. W trakcie prac parlamentarnych toczyła się bowiem dyskusja odnośnie tych przepisów, a mianowicie zmiany ich brzmienia z przedłożenia rządowego projektu polegającej na zastąpieniu wyrazów: „w tym samym czasie" wyrazami: „na ten sam okres".

Gdyby taka zmian została uchwalona oznaczałoby to osłabienie mechanizmów przeciwdziałających problemowi podwójnego ubezpieczenia. Przykładowo, jeżeli ubezpieczający zawarłby nową umowę z okresem ubezpieczenia rozpoczynającym się choćby dzień wcześniej, niż początkowy dzień ochrony ubezpieczeniowej wynikającej z umowy zawartej na mocy klauzuli ustawowej, byłby w zasadzie pozbawiony szansy zrezygnowania z tej niepotrzebnej, podwójnej umowy, no mocy tego przepisu.

Ostatecznie posłowie zdecydowali się na brzmienie przepisu w wersji zaproponowanej w projekcie rządowym.

7) Wreszcie przykładem ważnych prokonsumenckich wprowadzonych w następstwie uwag i propozycji zgłoszonych przez Rzecznika Ubezpieczonych są przyjęte w ustawie nowelizującej są zmiany dotyczące art. 41, art. 42, 56, 57, 76 oraz 77 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK, dotyczące zasad zwrotu składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia.

Przede wszystkim Rzecznika Ubezpieczonych ogromnie cieszy fakt, iż zasady zwrotu składki za niewykorzystany okres ochrony w przypadku trzech najpowszechniejszych ubezpieczeń obowiązkowych (OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników i ubezpieczeń budynków rolniczych) zostaną zrównane z zasadami obowiązującymi w stosunku do pozostałych umów ubezpieczenia określonymi w kodeksie cywilnym (art. 813 § 1 zd. 2 k.c.). Należy bowiem zaznaczyć, że w chwili obecnej regulacje dotyczące zwrotu składki ubezpieczeniowej znajdujące się w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK są mniej korzystne dla ubezpieczających niż zasady określone przepisami kodeksu cywilnego.

Od 11 lutego 2012 r. zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia w przypadku rozwiązania umowy ubezpieczenia będzie musiał nastąpić niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia wypowiedzenia umowy ubezpieczenia lub w przypadku odstąpienia od umowy od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu lub od dnia powzięcia przez zakład ubezpieczeń wiadomości o rozwiązaniu umowy przed upływem okresu, na który została zawarta z innych przyczyn, niż wypowiedzenie lub odstąpienie.

Z ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) znikną ponadto regulacje ograniczające prawo uzyskania zwrotu składki z powodu szkody, która nastąpiła w okresie poprzedzającym rozwiązanie umowy, a także mówiące, że zwrot składki przysługuje jedynie za każdy pełny miesiąc niewykorzystanego okresu ubezpieczenia.

Po wejściu w życie nowelizacji zwrot składki będzie przysługiwał za każdy niewykorzystany dzień ochrony ubezpieczeniowej.

8) Rzecznikowi Ubezpieczonych udało się ponadto uzyskać, choć nie zawsze pełne, poparcie dla kliku propozycji precyzujących i rozwiewających wątpliwości co do stosowania niektórych obowiązujących regulacji prawnych, np. regulacji zawartych w: art. 14 ust. 4 dotyczącej obowiązku niezwłocznego przekazania przez zakład ubezpieczeń dokumentacji do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w związku z nieustaleniem ważności umowy ubezpieczenia obowiązkowego; art. 39, art. 54 i art. 74 dotyczących momentu powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela w przypadku umów obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów, OC rolnika oraz ubezpieczenia budynków rolniczych zawartych na mocy klauzuli prolongacyjnej, czy też dodanie art. 109a wskazującego, iż roszczenia poszkodowanego do Funduszu, o których mowa w art. 98 ust. 1 i 1a ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...), przedawniają się z upływem terminu przewidzianego dla tych roszczeń w przepisach kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym oraz iż bieg przedawnienia roszczenia poszkodowanego do Funduszu przerywa się także przez zgłoszenie Funduszowi tego roszczenia. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie otrzymał na piśmie oświadczenie Funduszu o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia.

Niestety Rzecznikowi Ubezpieczonych nie udało się uzyskać akceptacji ustawodawcy dla wszystkich zgłaszanych propozycji (szeroko była o nich mowa w poprzednim numerze Monitora Ubezpieczeniowego), w szczególności mam tutaj na myśli propozycje: rozwiązania problemu wyczerpywalności sumy gwarancyjnej w ubezpieczeniach obowiązkowych oraz publikowania szerszych informacji na temat działalności poszczególnych zakładów ubezpieczeń, w tym przebiegu postępowań likwidacyjnych oraz wyników postępowań sądowych związanych z wykonywaniem umów ubezpieczenia.

Niemniej jednak zagadnieniami tymi zainteresowało się żywo wielu parlamentarzystów, co miejmy nadzieje w przyszłości zaowocuje rozwiązaniami legislacyjnymi i tych problematycznych kwestii.

Anna Dąbrowska
główny specjalista
w Biurze Rzecznik Ubezpieczonych
 

Źródło: serwis Rzecznika Ubezpieczonych

[1] Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. nr 124, poz. 1151 z późn. zm.).

[2] Por. M. Orlicki, O projekcie zmian w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK - raz jeszcze, Prawo Asekuracyjne 2011, nr 1, s. 24.

[3] Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r., nr 11, poz. 66 z późn. zm.).

• Czego nie uda się zmienić RU.
  2012-02-07 16:50 wtorek ~Michał | [+] odpowiedz
  Dopóki praktyki ubezpieczycieli będą pozwalały na pojawianie się na rynku firm tj. ograbieni.pl, żerujących na klientach towarzystw, żadne wprowadzane zmiany nic de facto nie zmienią. Ubezpieczyciele ... czytaj dalej »
• Wypowiedzenie "OC"
  2012-01-31 22:16 wtorek ~Silumare | [+] odpowiedz
  Warto byłoby opublikować jeden "słuszny" wzór wypowiedzenia ubezpieczenia OC komunikacyjnego. RZU jest osobą, której autorytet jest niekwestionowany i zalecenia przez niego ustalone na pewno... czytaj dalej »